Łysienie androgenowe mężczyzn

Łysienie androgenowe jest najczęstszą formą wypadania włosów u mężczyzn.  Dotyka 30-50% mężczyzn w wieku do 50 lat i 70% w starszym wieku.

 

Za łysienie androgenowe najczęściej odpowiadają geny.

Prawdopodobieństwo dziedziczenia wzrasta wraz z ilością krewnych obciążonych łysieniem, zwłaszcza jeżeli występowało u ojca lub dziadka ze strony matki.

Niewielki procent łysiejących mężczyzn nie ma historii rodzinnej i przyczyną są tzw czynniki zewnętrzne takie jak:

  • palenie,
  • stres,
  • tryb życia
  • sposób odżywiania,
  • odżywki dla sportowców

Istnieje wiele genów odpowiedzialnych za predyspozycje do łysienia androgenowego. To ile i jakie geny dziedziczymy oraz ich ekspresja  będzie determinować wiek kiedy rozpocznie się łysienie, typ łysienia, jego obraz oraz nasilenie.

Im we wcześniejszym wieku proces łysienia się zaczyna, tym rokowania są gorsze, postępuje szybciej i jest bardziej rozległe. U szczególnie obciążonych genetycznie mężczyzn łysienie zaczyna się już po okresie dojrzewania.

 

Za łysienie androgenowe bezpośrednio jest odpowiedzialny testosteron, męski hormon androgenowy  a właściwie jego metabolit DHT

 

W skórze i jej przydatkach( w tym mieszkach włosowych i gruczołach łojowych) występuje enzym 5-alfa-reduktaza, który odgrywa kluczową rolę w procesie łysienia. Pod jego wpływem następuje przekształcenie (konwersja) testosteronu w bardziej aktywny hormon  DHT (dihydroksytestosteronu), który działa na receptory androgenowe w mieszku włosowym z 5-krotnie większą siłą niż sam testosteron.DHT działa niekorzystnie zarówno na  mieszki włosowe jak i na gruczoły łojowe nasilając łojotok.

 

Połączenie DHT z receptorem androgenowym (AR)  w brodawce włosa włącza produkcję specyficznych czynników hamujących wzrost i długość życia włosa.

U osoby obciążonej genami łysienia androgenowego poziom testosteronu najczęściej jest w normie. Geny zmieniają wrażliwość receptorów komórek w mieszku włosowym na DHT (dihydroksytestosteron) oraz aktywność 5-alfa-reduktazy

Wrażliwość mieszków włosowych na androgeny na całym ciele, oraz na samej głowie jest różna. Często mężczyźni z łysiejącą głową mają bujny zarost i mocne ciemne włosy w innych okolicach ciała. Wielu łysych mężczyzn może pochwalić się wspaniałym zarostem.

Androgeny generalnie stymulują wzrost włosów u mężczyzn ale hamują wzrost włosów na szczycie głowy i nad czołem co u osób genetycznie obciążonych, czyli z nadwrażliwością  mieszków włosowych na androgeny skutkuje łysiną w tych okolicach.

Nie dotyczy to włosów z tyłu głowy czyli z potylicy.

Mieszki włosów z tyłu głowy nie są wrażliwe na androgeny i zostają na łysej głowie tworząc charakterystyczny wianek. Dlatego przeszczepione włosy z potylicy w zakola lub na szczyt głowy nie wypadają pod wpływem hormonów.

 

Istnieją specyficzne miejsca gdzie rozpoczyna się proces łysienia.  Wzór łysienia jest genetycznie uwarunkowany i przebiega według sklasyfikowanego przez Norwooda-Hamiltona schematu. Łysienie może mieć początek:

  • od skroni – tworząc zakola, przesuwa się ku tyłowi
  • utrata włosów centralnie nad wierzchołkiem głowy i rozchodzi się promieniście
  • utrata włosów nad środkową częścia przedniej skóry głowy i rozchodzi sie według wzorca przypominającego choinkę

 

W poczatkowym etapie utrata włosów może być powstrzymana a czasami nawet odwrócona.

Szybkość procesu łysienia jest zależna od

  • genów i wrażliwości mieszków włosowych na DHT
  • stanu zdrowia
  • trybu życia i diety
  • czynników środowiskowych

W dalszych etapach łysienia, następuje ubytek włosów który rozprzestrzenia się coraz bardziej. Łysina obejmuje już znaczną część głowy. Na tym etapie można raczej rozważyć przeszczep włosów.

W końcowym etapie łysienia pozostaje korona włosów na potylicy i w okolicach skroni.

Łysienie androgenowe w zależności od ekspresji genów może przebiegać z różną szybkością i  Jednak łysina nie powstaje nagle dlatego że włosy wypadają garściami i przestają rosnąć. Za łysinę odpowiadają stopniowo zachodzące procesy które mogą trwać latami. Procesy te to :

  • miniaturyzacją włosa – stopniowa transformacja włosów w cienkie i krótkie włosy tzw włosy vellus
  • skrócenie fazy wzrostu włosów (anagen) i wydłużenie fazy spoczynku ( kenogen), wtedy mieszek włosowy jest pusty i włos z niego nie wyrasta
  • występowaniem wokół mieszków włosowych mikrozapaleń

 

Miniaturyzacja włosa

Jest to podstawowy proces w łysieniu androgenowym . Grube zdrowe włosy z każdym cyklem życia włosa zamieniają się w cienkie, blade i krótkie włoski meszkowe ( vellus) aż do momentu że stają się niewidoczne na głowie. Męskie hormony wiążą się z receptorami androgenowymi komórek mieszka włosa, w komórkach spada dostawa energii i tlenu, spada odżywienie. Mieszek włosowy stopniowo zmniejsza się i produkuje małe i krótkie włosy.

Miniaturyzacja zachodzi stopniowo etapami:

  1. minimalna- włoski meszkowe występują pojedynczo i nie mają wpływu na gęstość włosów
  2. umiarkowana- większość włosów jest cienka i delikatna ale wizualnie nadal są obecne na głowie-przerzedzenie
  3. rozległa- średnica włosów jest tak mała, że zminiaturyzowane cienkie i blade włoski dają efekt łysiny

Dopóki mamy włosy które są w trakcie miniaturyzacji ważne by ich nie utracić poniewaz daje to szanse na odwrócenie tego procesu.

Włosy rosną i wypadają w określonych cyklach ( każdy włos znajduje się w innej fazie cyklu)

  1. anagen – faza wzrostu
  2. katagen – faza zaniku – włos przestaje rosnąć i odcina się od substancji odżywczych
  3. telogen- włos gotowy do wypadnięcia ( włosy w tej fazie z łatwością wypadają podczas mycia i czesania)
  4. kenogen- po wypadnięciu włosa mieszek pozostaje pusty. Tylko niewielki procent mieszków jest w tej fazie. Procent ten wzrasta w łysieniu androgenowym i z wiekiem.

 

W łysieniu androgenowym z każdym kolejnym cyklem wzrostu skraca się faza anagenu aż do tak krótkiego cyklu że rosnące włosy nie osiągają długości wystarczającej by dotrzeć do powierzchni skóry i pozostawiają pusty mieszek. Wydłuża się też faza kenogenu i liczba pustych mieszków wzrasta.

 

Przez bardzo długi czas od rozpoczęcia procesu łysienia mieszek włosowy zachowuje zdolność produkcji włosa, dlatego proces ten w pewnym stopniu jest odwracalny. W którym momencie staje się to niemożliwe? ( wg teorii William Cranwell, MBBS(Hons), BMedSc(Hons), and Rodney Sinclair, MBBS, MD, FACD. „Male Androgenetic Alopecia”)

Włosy istnieją jako jednostki włosowe składające się z 3-5 włosów w których wyróżniamy włos pierwotny i włosy wtórne połączone mięśniem przywłośnym którą stanowi wiązka mięśni gładkich przyczepionych także do dolnej warstwy naskórka. Mięsień ten jest odpowiedzialny za ochronę mieszka, reguluje wydzielanie łoju na skórę i „jeży” włosy  .

We wczesnych stadiach łysienia androgenowego mięsień przywłośny ma przyczepność do włosa pierwotnego i traci do włosów wtórnych. W miarę dalszej miniaturyzacji pozostaje jeden włos w jednostce włosowej co daje obraz przerzedzenia.

Po oderwaniu mięśnia przywłośnego od cebulki włosa pierwotnego wypadanie staje się nieodwracalne.

Ten mechanizm potwierdza znaczenie wczesnego działania w celu powstrzymania łysienia.

Łysienie androgenowe  badania

Diagnozę łysienia androgenowego przeprowadza trycholog na podstawie wywiadu, i badania trichoskopowego podczas konsultacji trychologicznej

Zwykle nie są potrzebne dodatkowe badania laboratoryjne, chyba że łysieniu towarzyszy intensywne wypadanie włosów i istnieją podejrzenia zaburzeń hormonalnych (np. choroby nadnerczy, przysadki, tarczycy) lub przewlekłych chorób metabolicznych (np. cukrzyca)

Obraz łysienia androgenowego u mężczyzn jest charakterystyczny i zwykle nie pozostawia wątpliwości diagnostycznych.

obraz powiększony rosnących włosów na skórze głowy 3 strzałki czerwone po prawej opisy do 2 strzałek cienkie zminiaturyzowane włosy i puste mieszki włosowe zastepiją zdrowe włosy i do trzeciej strzałki po prawej stronie opis czarną czcionką pojedyncze zdrowe włosy o normalnej grubości

łysienie androgenowe męskie widok w badaniu trychoskopowym

Łysienie androgenowe leczenie

Decyzję o podjęciu walki z łysieniem androgenowym lepiej podjąć jak najwcześniej, dopóki włosy jeszcze są widoczne na głowie  i są w dobrej kondycji. Daje to największe szanse na ich utrzymanie przedługi czas.

Szczególnie Panowie mający rodzinne obciążenie powinni zadbać o włosy zanim pojawią się widoczne początki łysienia.

Obciążenie genetyczne oznacza że proces łysienia będzie odbywał się nieprzerwanie ale na jego natężenie i szybkość postępowania zależy od wielu czynników na które nie mamy wpływu -geny- i czynników środowiskowych które możemy w pewnym stopniu kontrolować.

Dotychczas nie powstał żaden na 100% skuteczny specyfik ani żaden zabieg który mógłby zatrzymać wypadanie i przywrócić włosy. Dlatego najskuteczniejsze jest systematyczne działanie i stosowanie różnych metod zaproponowanych przez trychologa.

Ważnym czynnikiem w leczeniu łysienia androgenowego są:

  • zmiany w diecie – o diecie w łysieniu androgenowym przeczytasz TUTAJ  💁
  • zmiany w stylu życia: przede wszystkim ograniczenie stresu który zmienia gospodarkę hormonalną organizmu. Wzrasta poziom kortyzolu który osłabia mieszki włosowe. Oprócz stresów psychicznych i emocjonalnych stresem dla organizmu są także:  brak snu, przepracowanie, brak ruchu itp
  • szczególny nacisk na higienę skóry głowy

Łysieniu androgenowemu towarzyszy często łojotok i jego powikłania takie jak łupież tłusty czy łojotokowe zapalenie skóry, ponieważ DHT może powodować przerost gruczołów łojowych. Tymczasem zalegający wokół mieszka łój nasila stany zapalne skóry głowy i procesy łysienia. Dlatego bardzo ważne jest  utrzymywanie w czystości głowy i włosów.

Zalecane  jest stosowanie szamponów jak najbardziej naturalnych nie powodujących podrażnień i świądu. Ich głównym zadaniem jest oczyszczenie skóry głowy, przywrócenie równowagi  i nawilżenie. Dobry szampon  nie musi działać przeciw łysieniu androgenowym  Jego głównym zadaniem jest przygotowanie skóry do zastosowania właściwego leku jakim jest wcierka którą pozostawiamy na skórze głowy przez cały dzień.

Więcej o leczeniu łysienia androgenowego przeczytasz TUTAJ

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *